Ata o máis inocente sabe que se
colle unha cadea e ve o primeiro elo, o primeiro aro, este vai
prendido a outro e ó seguinte e ó seguinte, así ata o remate, polo
que axiña chega á conclusión de que todo nesta vida está
conectado como unha sucesión de elos.
Cando empecei a fochicar pola
Internet sobre as etapas máis antigas e máis escuras do século XX
en Baños de Molgas, uns asuntos leváronme a outros e unhas noticias
enlazaban con certos acontecementos. Como levo uns días na busca e
captura de información sobre
a época da Guerra Civil e da represión franquista, pouco a pouco,
páxina web a páxina web atopo novidades
ou reportaxes máis que
interesantes e completamente descoñecidos
para min. Tan interesantes que, pola miña parte, merecen un
redescubrimento ou un certo coñecemento de algúns veciños do meu
concello.
Así, hai pouco, atopeime cun médico
molgués -que eu non sabía que existía- que ó non comungar co
réxime fascista acosárono e perseguírono de tal maneira que non
lle quedou outra que emigrar forzosamente para o outro lado do
charco. Como moitos máis naqueles tempos.
Antonio
Fernández Carnicero naceu ás dez da mañá do 7 de xullo de 1904 en
Baños de Molgas, froito do matrimonio formado por Carmen Carnicero e
Antonio Fernández Ramos,
que era o médico da vila molguesa. Tivo catro irmáns; tres mulleres
(Cándida, Contempla e Aser, falecida por tifo
ós 16 anos de idade) e un home (José, farmacéutico)
Antonio
Fernández Carnicero quixo seguir os pasos do seu pai e para iso
marchou para Santiago de Compostela a estudar medicina.
Rematou a carreira en 1925. Un ano máis tarde casa con María Bouzas
Pérez,
unha rapaza de Allariz, ó mesmo tempo que lle confesa ós seus pais
de exercer a profesión no propio Baños de Molgas “para ser unha
persoa respectable”, ganar bastante
diñeiro e acomodarse a un estado
social, do cal non quere falar e que tampouco quere describir na
carta que lle mandou ós seus proxenitores, por se as moscas. Con
isto referíase, por suposto,
ás súas ideas políticas.
Resulta
que en Santiago contactara con xentes do Partido Comunista e estaba
convencido de loitar coas súas ideas para un mundo mellor e máis
xusto ó lado dos máis necesitados. E tanto que cumpriu, xa
que, instalado xa como médico
en Ourense (asinou un contrato de traballo coa compañía Vías e
Construcciones, S.A.), máis en concreto, na rúa Vicente Risco,
enfronte da estación, no antigo concello de Ponte Canedo, os luns
tiña consulta gratuíta
para as familias máis pobres. Algo
moi semellante ó que realizaría máis tarde o doutor Luis
Gallego.
O 17
de agosto de 1933, e por medio tamén dunhas consultas médicas,
coñecería a unha familia portuguesa que, máis tarde, terían
protagonismo na súa fuga ó exilio. Porque entre 1931 e 1932 faría
xa públicas as súas ideas políticas ó participar na edición dun
xornal obreiro chamado El Soviet
(o nome xa o di todo).
Así
é que tan axiña como chegou o golpe de estado de 1936, os
falanxistas lanzáronse a cachón sobre a súa vida, sobre a súa
familia. Polo que non lle quedou outra que coller o seu Fiat Topolino
e darlle sebo ós pés ou
fuxir coma can con vincha ó rabo
con destino á “raia seca”. Axiña tivo que apearse do Topolino
debido a que as estradas xa estaban máis que controladas, máis que
vixiadas. Botouse a andar a través dos montes. Cando intentou pasar
a noite nun hotel da rúa
Magdalena de Chaves, as autoridades portuguesas atrapárono.
É aquí, entón, cando
contacta con esa familia portuguesa que falabamos liñas atrás e que
debido á boa liñaxe
da mesma conseguiu chegar a Lisboa para cruzar axiña o Atlántico.
Fixo unha paradiña en Cuba para que lle deixaran cartos e marchou
definitivamente para México, a
onde chegou o 19 de xaneiro de 1937.
Alí exerceu ó momento de galeno
porque un descoñecido conseguira salvar o título de médico dos
rescaldos, da borralla
do seu domicilio -arrasado polos falanxistas- e remitírallo para alá
o seu irmán.
Consegue reunir en México á súa
familia (muller e dous fillos: Roberto, de cinco meses e Antonio, de
tres anos), que conseguiron salvarse de milagre da represión dos
falanxistas. Outros familiares achegados foron asasinados nas
primeiras semanas xa do inicio da guerra. Había que empezar a dar
escarmento canto antes. Para meter medo.
En
México prosegue co seu activismo político e cultural participando
na revista Vieiros,
que editou catro números entre 1959 e 1968. Por certo, no primeiro
número tamén participaron Domingo García Sabell, Otero Pedrayo,
Florentino Cuevillas e Ramón Cabanillas, auténticas
institucións literarias
galegas. A revista estaba
dirixida por Luis Soto, o cineasta de Cartelle Carlos Velo e o poeta
Florencio Delgado.
O
seu fillo máis vello, Antonio, tamén foi logo médico en México e
un dos seus netos, Antonio Armonía, é guionista cinematográfico,
que en algún dos seus filmes xa deixou caer algo sobre o seu avó e
desde hai uns anos seica prepara outro proxecto centrado na súa
familia, e no que imaxinamos que teña un papel destacado a figura do
seu avó exiliado. E, por que non, ó mellor ata este neto pode ter
tamén o seu protagonismo nestes Testemuñas. En principio xa estou
intentando entrar en contacto con el.
Café
O Chicote da Valenzá. Sábado, 06 de xaneiro de 2018
Publicado
en La Región o
venres, 02-03-2018
No hay comentarios:
Publicar un comentario